Gemeente Land van Cuijk over opvang AMV’ers, statushouders en Oekraïners: ‘We willen schipperen en flexibel zijn’

LAND VAN CUIJK | Er is niemand die de schrijnende beelden van het opvangcentrum in Ter Apel gemist heeft. Combineer dit met de nog altijd toenemende hoeveelheid vluchtelingen uit Oekraïne en het is te begrijpen dat landelijk de opvang van vluchtelingen onder druk staat. Gemeente Land van Cuijk draagt haar steentje bij door flexibel het voormalige AZC in Overloon in te richten én met de opvang van 58 minderjarige, alleenstaande asielzoekers in het Van der Valk hotel te Cuijk. 

De gemeente maakte vrijdag 25 november bekend dat er per december in het Cuijkse hotel langs de A73 een grote groep jongens en meisjes uit Eritrea, Syrië, Somalië en andere landen zal verblijven. Dit voor uiterlijk drie maanden. De jongeren wonen nu nog in het Van der Valk hotel in Nuland. Waarnemend burgemeester Wim Hillenaar legt uit dat deze jongeren behoorden tot een groep van ongeveer 150 minderjarigen die verspreid over het land een opvangplek behoefden. De situatie in Ter Apel is ‘schandalig’, en zeker voor deze minderjarigen. Vandaar dat een deel van hen in Nuland terecht kon, maar de termijn liep af. Hillenaar: “Van der Valk Cuijk heeft vervolgens zelf het initiatief getoond om ze hier op te vangen. Het Nidos (een onafhankelijk gezinsvoogdijorganisatie) was hier van op de hoogte en heeft het verder geregeld. Daarbij vonden ze dat de gemeente ook geïnformeerd moest worden.”

De burgemeester benadrukt dat dit laatste eigenlijk enkel een formaliteit is en dat het juridisch allemaal klopt. In principe huurt het Nidos simpelweg 58 kamers bij het Cuijkse hotel. De gemeente hoeft er niets verder voor te doen. Begeleiding, onderwijs en sportfaciliteiten worden door Nidos geregeld. Hillenaar: “Maar we zijn blij dat we zijn geïnformeerd. Wij hebben op onze beurt weer de raad geïnformeerd en daarna de wijkraad.” De waarnemend burgemeester heeft als laatste ook nog contact gezocht met de politie om meer informatie te winnen over de groep en haar dynamiek. Hieruit is gebleken dat de groep geen problemen met zich meebrengt. 

Snel schakelen
De AMV’ers die naar Cuijk komen staan volledig los van de asielzoekers die tot mei dit jaar in het AZC in Overloon hebben gewoond. Dat centrum en de omgeving werden lange tijd geteisterd door overlast van een klein clubje AZC’ers uit veilige landen. Uiteindelijk zijn alle asielzoekers vertrokken en kwamen gevluchte Oekraïners en statushouders in afwachting van een woning, naar Overloon om daar te verblijven. De gemeente wil flexibel omgaan met deze aantallen en verhoudingen.

In eerste instantie zouden om en om de 150 statushouders in Overloon een tijdelijk thuis vinden, samen met ongeveer 250 vluchtelingen uit Oekraïne. “We zien de beweging dat er minder statushouders maar meer Oekraïners zijn,” legt waarnemend burgermeester Wim Hillenaar uit. Naar verluidt zouden momenteel tussen de tien en vijftien statushouders verblijven in het voormalige AZC, terwijl er plek is voor 150. Hoewel de gemeente geen “bevredigend antwoord” krijgt op de vraag waarom de rest van de mensen uitblijft, kan ze wel een aantal, naar alle waarschijnlijkheid meewegende, factoren benoemen. De statushouders blijven in Overloon tot ze een vaste woning binnen de gemeente toegewezen krijgen. Hillenaar: “Die reguliere huisvesting is vlot gegaan. Negentig mensen zijn al gehuisvest.” Daarnaast zouden de in 2023 te huisvesten mensen nog niet alvast een plek kunnen krijgen om administratieve redenen vanuit het COA (Centraal Orgaan Asielopvang).

Het voormalig asielzoekerscentrum in Overloon. 

“Er zijn nieuwe, landelijke inschattingen gemaakt over de hoeveelheid Oekraïense vluchtelingen die naar Nederland komen. Die schatting komt nu uit op 90 duizend mensen,” legt de waarnemend burgemeester uit. “Die aantallen worden doorberekend over de verschillende veiligheidsregio’s. Vervolgens worden ze weer verdeeld over de gemeenten.” Momenteel vangt Land van Cuijk ongeveer 350 vluchtelingen uit Oekraïne op, verdeeld over verschillende locaties, waaronder om en om de 250 in het oude AZC. De nieuwe schatting houdt in dat de gemeentelijke hoeveelheid wordt opgehoogd naar ongeveer 500 Oekraïners. 

Omdat de hoeveelheid statushouders in Overloon achterblijft bij de verwachtingen wil de gemeente de vrije ruimte gebruiken om meer Oekraïense vluchtelingen op te vangen. “We willen schipperen en flexibel zijn,” zegt Hillenaar. “Het loopt hartstikke goed nu in Overloon. Er is geen overlast. Daarom kijken we of we honderd mensen er bij kunnen opvangen.” Dit tot een uiterlijke hoeveelheid van 400 mensen totaal, statushouders en Oekraïners tezamen. “We gaan deze hoeveelheid aanhouden en kunnen snel schakelen. We kunnen uitwisselen.” 

Het Graafse asielzoekerscentrum. 

Geen extra reguliere asielopvang noodzakelijk dankzij Grave
Dat de landelijke vluchtelingenopvang zwaar onder druk staat heeft geen invloed op de hoeveelheid reguliere asielzoekers die gemeente Land van Cuijk dient op de vangen. Omdat er in het AZC in Grave al 600 mensen worden opgevangen voldoet de gemeente ruimschoots aan de quota.

“Landelijk is de vraag groot. Iedereen is er mee bezig. Er moeten meer AZC-plekken komen,” legt waarnemend burgemeester Hillenaar uit. “Maar Land van Cuijk voldoet al aan de norm. Wij hebben een AZC. Eerst zijn de andere gemeenten aan zet.” Het is dus dankzij het opvangcentrum in Grave, dat volgens de burgemeester ook voorbeeldig en probleemloos functioneert, dat Land van Cuijk niet meer (nood)asielplekken hoeft op te zetten. 

Dit betekent dat de hoeveelheid reguliere asielzoekers binnen de gemeente naar alle waarschijnlijk niet zal toenemen in de voorlopige toekomst. Bij sommige inwoners van Overloon en Stevensbeek heerst de angst dat het onlangs gesloten AZC aan de Stevensbeekseweg ooit weer zijn oorspronkelijke functie zal terugkrijgen. Volgens de gemeente hoeft deze angst niet te bestaan. Een AZC op deze locatie in de toekomst is volgens de gemeente “uitgesloten”.